Zelfreflectie – 7 tips om meer van jezelf te leren

Reflecteer waar en wanneer je maar wilt

Zelfreflectie kun je altijd en overal toepassen. Op een helder hoofd en klein deel van je tijd na heb je er niets voor nodig. En niemand die zegt hóe je het moet doen (uiteraard uitgesloten van een reflectieverslag dat je in opdracht moet schrijven). Reflecteer dus op de momenten die jij prettig vindt! Misschien is dat wel net na het opstaan, tijdens je ‘pauzes’ op het toilet of als je op de bus staat te wachten. Reflecteren kan altijd en overal, kijk wat voor jou het beste werkt!

Zelfreflectie: doe het regelmatig

Met bijna alles werkt het zo: hoe vaker je het doet, hoe makkelijker het gaat. Ook van zelfreflectie kun je een gewoonte maken door het regelmatig te doen. Al zal dit waarschijnlijk niet direct zo makkelijk gaan. Probeer daarom te beginnen met één reflectiemoment per week op een vast tijdstip. Zet dit ook letterlijk in je agenda. Bijvoorbeeld ‘me-time’ op vrijdagavond om 20:00.

Neem een moment van stilte

Ga zitten, haal diep adem en ontspan… Zelfreflectie werkt vaak het beste als je daadwerkelijk een moment van stilte en rust neemt.

Reflecteer niet alleen op negatieve situaties

Gebeurt er iets negatiefs? Dan zijn we vaak geneigd om hier nog uren over na te denken. En dat is helemaal niet erg, je mag soms best kritisch zijn op jezelf. Maar vergeet niet om ook regelmatig lief te zijn! Is er iets tofs gebeurd? Heb je net een opdracht goed afgerond? Of heb je een fijn gesprek gevoerd? Ook op deze succeservaringen mag (en moet) je reflecteren.

Schrijf in een dagboek

Koop een mooi notitieboekje en probeer eens een dagboek bij te houden. Het is ontzettend krachtig om woorden op papier te zetten. ‘Uit je hoofd en op papier.’ Het kan veel ruimte scheppen om je gedachtes op deze manier te ordenen.

Ben je niet zo van het schrijven? Een dagboek hoeft niet een detailoverzicht van je leven te bevatten. Het kan ook schematisch zijn opgezet, bijvoorbeeld een opsomming van de afspraken die je met jezelf maakt. Maar je kunt ook tekeningetjes maken of zelfs een audiodagboek bijhouden.

Wees je bewust van eventuele blokkades

Onbewust kunnen we nog weleens last hebben van blokkades die ons belemmeren om écht goed te reflecteren. ‘Ik kan er niks aan doen’, ‘dit is gewoon wie ik ben’, ‘de fout ligt niet bij mij’, ‘ik wil er niet over nadenken’ of ‘dit komt door de omstandigheden’. Komen deze uitspraken jou bekend voor? De eerste stap is om ze te herkennen en ze vervolgens los te laten. Je hóeft er niets mee te doen.

Pas negatief gedrag aan

Hoe je hebt gehandeld in bepaalde situaties, zegt niet per definitie iets over hoe jij bent als persoon. Je bent nooit je gedrag. Misschien heb je iets naars gezegd of iets naars gedaan. Maar dit hoeft niet te betekenen dat jij ook daadwerkelijk naar bent! Een geruststellend idee, toch? Dit betekent namelijk dat je negatief gedrag de volgende keer om kunt zetten in positief gedrag.